Gdzie mogą lądować prywatne samoloty pasażerskie?

Według danych WINGX za 2013 rok w Europie działa 2145 portów lotniczych, na których mogą lądować prywatne samoloty pasażerskie. To o połowę mniej niż w USA, gdzie lotnisk jest 4211, ale europejskie lotniska są skupione na o wiele mniejszym obszarze.
Tak duża liczba lotnisk to wiele możliwości wyboru – zarówno miejsca startu jak i lądowania. Planując podróż możemy więc po prostu sprawdzić, czy w miejscowości, do której się udajemy, jest lotnisko, wpisując w wyszukiwarce lotów nazwę miasta w języku angielskim. Należy jednak pamiętać, że nie wszystkie samoloty mogą wylądować na każdym lotnisku.
Co i gdzie może wylądować?

Samoloty śmigłowe – jedno i dwusilnikowe

Samolot śmigłowy daje najwięcej swobody. Na ogół może startować i lądować na krótszych pasach startowych niż te wybierane przez podobnej wielkości samoloty odrzutowe. Ma wyższą prędkość wznoszenia i większy pułap, lata też szybciej, osiągając prędkość, która pozwala cieszyć się lataniem po Polsce i na krótszych trasach europejskich – różnice w czasie przelotu z Warszawy do Krakowa lub z Rzeszowa do Łodzi nie są już tak duże w porównaniu z odrzutowcami.
Koszty zakupu i obsługi maszyny jednosilnikowej są niższe małego samolotu odrzutowego. W kabinie są miejsca dla dwóch pilotów, ale samolot jest dopuszczony do operacji z załogą jednoosobową. Zaletami szczególnie istotnymi w naszych warunkach jest krótki start i lądowanie, umożliwiające operowanie z małych lotnisk o nawierzchni trawiastej, jakich w naszym kraju jest najwięcej.
Są jednak i minusy. Samolot jednosilnikowy musi mieć jednak zawsze możliwość wykonania lądowania przymusowego. To oznacza konieczność utrzymywania niewielkiej odległości od brzegu, tak by w razie awarii silnika można było osiągnąć bezpieczne lądowisko. Naturalnie – w zależności od wysokości lotu, typu samolotu i jego masy ten dystans może być większy lub mniejszy.
Widać tu wyraźnie przewagę dwusilnikowych samolotów wielośmigłowych o małej masie i liczbie pasażerów nie większej niż 9, takich np. Cessna 421C Golden Eagle. Maksymalna odległość od lotniska zapasowego musi być pokonana w nie więcej niż 120 minut (na jednym silniku, w warunkach bezwietrznych) ale nie może być większa niż 300 mil morskich. Oznacza to, że samolot dwusilnikowy, może swobodnie wykonywać loty nad wodą, nad pułapem chmur oraz, co równie istotne – także po zmroku.
To wszystko sprawia, że są doskonale sprawdzają się one jako taksówki powietrzne.

Samoloty odrzutowe

Samoloty odrzutowe są najbardziej prestiżowe i najszybsze. Są też jednak najdroższe w zakupie i obsłudze, wymagają najwyższych kwalifikacji od pilotów i muszą korzystać z lotnisk mających utwardzoną i dobrze utrzymaną nawierzchnię oraz dłuższy pas startowy. Produkcją business jetów zajmuje się kilka firm w Ameryce Północnej i Południowej oraz Europie - Cessna Aircraft, Hawker Beechcraft, Eclipse Aircraft i Gulfstream w Stanach Zjednoczonych, Bombardier, produkujący modele Learjet, Challenger i Global w Kanadzie, Embraer w Brazylii i Dassault Aviation we Francji.
Odrzutowce biznesowe, w zależności od wielkości i zasięgu, dzielą się na kilka kategorii. Najmniejsze zabierają po 4-6 pasażerów i mają zasięg rzędu 2000 km, największe mogą przewieźć do 19 pasażerów, a ich zasięg przekracza 11 000 km, co pozwala na wykonywanie lotów między niemal wszystkimi dowolnie wybranymi miastami na świecie. Osobną kategorią są maszyny będące biznesowymi wersjami samolotów pasażerskich średniego zasięgu.
Małe dwusilnikowe odrzutowce i niewielkie dwusilnikowe samoloty śmigłowe mogą wykonywać loty w odległości nie większej niż możliwa do pokonania w 120 minut lotu od odpowiedniego lotniska zapasowego. Na jednym sprawnym silniku, w warunkach bezwietrznych. Dystans może być zwiększony za zgodą właściwego organu do 180 minut w przypadku samolotów turboodrzutowych. To ma duże znaczenie w lotach odrzutowców biznesowych.
Wybór lotniska
Ważne jest przemyślenie wyboru lotniska, przy którym kluczowym kryterium jest możliwość startu, ale, jak się dalej przekonamy, nie tylko to się liczy. Przed ustaleniem trasy lotu pilot sprawdza:

• długość pasa startowego,
• nośność pasa, płyty i dróg kołowania
• czas pracy lotniska
• infrastrukturę i opłaty naziemne

Długość pasa porównuje następnie z długością pasa potrzebną do startu w warunkach jakie wystąpią przy starcie (masa samolotu, wysokość nad poziomem morza, temperatura, itd). Nośność pasa trzeba porównać z danymi samolotu i informacją w AIP.
Pory pracy lotniska
O ile duże lotniska komunikacyjne działają zawsze, mniejsze mogą mieć określone godziny pracy. Niektóre działają jedynie w dzień lub nawet tylko przez kilka godzin dziennie. Czasem lotnisko działa dłużej, a wieża krócej (co będzie istotne dla linii lotniczych, których procedury wymagają lądowania na lotnisku kontrolowanym). Informacje o godzinach pracy dostępne są w AIP.