Kiedy najlepiej uczyć się języków obcych?

dla Performance Media/Speak Up

Katharine Snow, Profesor Oświaty w Harvard Graduate School of Education, stwierdziła w wywiadzie, "Dowody wyraźnie pokazują, że nie ma granicy wiekowej dla nauki drugiego języka, biologicznego ograniczenia zdolności uczenia się języka, ani procesów, który wymagałyby, aby ​​dorosłe osoby uczące się języka funkcjonowały inaczej niż młodsi uczniowie. Starsi uczniowie mają przewagę. Oni już znają jeden język (a czasem więcej niż jeden) dość dobrze i ćwiczenie zdolności językowych nie jest dla nich nowością. Są zwykle lepsi w metodycznym uczeniu się bardziej zmotywowani.” Czy to oznacza, że można zacząć uczyć się języka w każdym wieku?

Genialne dzieci?

Jeśli kiedykolwiek spotkałeś dziecko dorastające w dwujęzycznej rodzinie to wiesz, że dzieci mają fenomenalną zdolność do uczenia się nowego języka. Dorosłym, zwłaszcza tym, którzy próbują nauczyć się drugiego języka w późniejszym okresie życia, wydaje się to niemal magiczne. Jak to możliwe, że przychodzi im to tak łatwo? Przez długi czas, językoznawcy i psychologowie poznawczy byli zgodni, że różnica ta była wynikiem zmian w mózgu, następujących gdzieś na początku dojrzewania, w wyniku których gwałtownie zmniejszyła się zdolność uczenia się języka. Tak zwana Hipoteza Okresu Krytycznego (HOK), dała raczej słabe perspektywy dorosłym uczącym się języka. To jednak nie zmniejszyło wytrwałości wielu uczniów, a ponieważ niektórym udało się osiągnąć poziom zbliżony do rodzimego, ostatnio wielu naukowców zaczęło kwestionować hipotezę.

 

Nie liczy się wiek, ale metoda

W swoim badaniu Hakuta, Białystok i Wiley, (2003) analizowali dane ponad 2 mln imigrantów uczących się języka angielskiego i badali wpływ „zanurzenia się w języku” na zdolność uczenia się w wieku dorosłym. Badano dwa momenty, ok 15 i 20 roku życia, ale nie zauważono istotnych różnic poziomów między uczniami, którzy rozpoczęli naukę przed i po tym wieku. Zdolność do nauki języka spada wraz z wiekiem, ale bardziej stopniowo niż przewiduje HOK. Kolejne badania dotyczące wpływu wieku na naukę języków dały różne wyniki, ale większość naukowców zgadza się, że sytuacja jest bardziej skomplikowana, niż wcześniej sądzono.

 

Kiedy zacząć naukę?

Jeśli zawsze chciałeś zacząć uczyć się innego języka, nie ma lepszego czasu niż teraz. Nie uczyłeś się angielskiego jako dziecko? Nie ma powodu, aby się tym martwić. Jeśli nadal chcesz się nauczyć, to nic nie może Cię powstrzymać od rozpoczęcia już dzisiaj.

Zarówno w biznesie, jak i w podróży, znajomość języka jest dziś przydatną umiejętnością, a czasami dodatkowym atutem. Ludzie, którzy znają języki obce, są bardziej doceniani w swojej pracy. Przed tymi, którzy posługują się językiem gospodarzy otwiera się więcej drzwi – w tym także te zamknięte dla osób mówiących tylko własnym językiem. Masz wybór – możesz wydawać pieniądze na rzeczy materialne lub zdobywanie doświadczeń – i na pewno już wiesz, która z tych rzeczy sprawi, że będziesz szczęśliwszy.

Niektóre rzeczy są rzeczywiście łatwiejsze

Starsi uczestnicy kursów językowych mają wiele przewag, a jedną z nich jest, że oni sami zdecydowali, że chcą się uczyć, natomiast młodsi uczniowie często robią to, bo im kazano. Niektóre elementy nauki języków stają się coraz trudniejsze z wiekiem, takie jak wymowa i akcent, inne są łatwiejsze. Im jesteś starszy, tym większy masz zasób słownictwa, więc są szanse, że twój słownik będzie zbliżony do native speakera. Skoro znasz już tak wiele słów, łatwo dodasz nowe słowa do swojej „bazy danych”.

Lepiej zacząć uczyć się teraz niż myśleć, że jest już za późno na naukę. Bill Gates został kiedyś zapytany czy żałuje czegoś w życiu - mimo że osiągnął tak wielki sukces, dla wielu zaskoczeniem było, że najbardziej żałuje, że nie nauczył się języka obcego, a chciał uczyć się francuskiego.

Bez względu na wiek chodzi o to samo: nigdy nie wiesz, co przyniesie Ci przyszłość, dlatego zrób coś z czasem, gdy masz 30 czy 40 lat, aby poprawić swoje życie już dziś!

Nauka języków służy zdrowiu

Nauka w dorosłym życiu nie tylko jest równie efektywna jak w dzieciństwie, ale też przynosi dojrzałemu mózgowi ogromne korzyści. Stałe posługiwanie się dwoma językami opóźnia pojawienie się pierwszych objawów starczej demencji.

Potwierdzają to badania uczonych z wielu ośrodków na całym świecie, między innymi z University of Edinburgh. W badaniu przeprowadzonym pod kierownictwem dr. Thomasa Baka naukowcy przeanalizowali informacje zdrowotne 835 rodowitych edynburczyków, których dane były gromadzone od 1947 r. W tym roku uczestnikom badania, mającym wówczas 11 lat, po raz pierwszy zrobiono testy na inteligencję. Powtórzono je w latach 2008 i 2010, kiedy badani przekroczyli już 70 lat. Spośród tych osób 262 zadeklarowały, że sprawnie komunikują się w języku obcym. Kolejne badania wykazały, że osoby mówiące co najmniej dwoma językami wypadły w testach na inteligencję oraz w sprawdzianach zdolności poznawczych znacząco lepiej niż ci, którzy przez całe życie posługiwali się wyłącznie angielskim.

Jak ułatwić sobie naukę?

Badania pokazują, że nauka języka w dorosłym wieku to po prostu inny proces. Twoje podejście do nauki powinny odzwierciedlać te różnice, a zajęcia powinny być zaprojektowane tak, aby w tym pomóc. Specjaliści ze szkoły językowej  Speak Up doradzają, jak uczyć się angielskiego szybko i łatwo:

1. Cierpliwość. Nauka w dorosłym wieku to wolniejszy proces, ponieważ mózg pracuje nieco inaczej. Ale można sobie z tym dać radę, wymaga to jedynie czasu.

2. Zrób to krok po kroku. Twój program nauki jest zaprojektowany do budowania wiedzy stopniowo. Każda lekcja przesuwa Cię tylko trochę dalej w stronę biegłej znajomości języka. Pracuj nad materiałem stopniowo a osiągnięcie celu to będzie łatwiejsze.

3. Użyj tego, co już wiesz. Jeśli znasz już co najmniej jeden język, możesz go używać, aby pomóc nauczyć się nowego. Dotyczy to szczególnie języków z tej samej grupy językowej.

4. Ucz się języka jak czegokolwiek innego. Uczymy się nowych rzeczy przez całe życie. Język jest po prostu kolejnym rodzajem „rzeczy” do nauczenia się, więc można do niego zastosować strategię nauki, którą z powodzeniem stosowałeś dotąd przy zdobywaniu wiedzy z innych dziedzin.

Ucz się tego, czego potrzebujesz i tak, jak chcesz

Niezależnie od tego, która metoda bardziej Ci odpowiada – regularne kursy czy „totalne zanurzenie” – sam możesz zdecydować o tym, czego i jak będziesz się uczyć. Być może najważniejsza jest dla Ciebie skuteczność nauki, gwarancja osiągnięcia określonego poziomu czy potwierdzenie go certyfikatem.  Nasi kursanci często decydują się też na bardziej swobodne metody, jak np. konwersacje, a tryb nauki wybierają sami, bo liczy się dla nich wolność wyboru i dopasowanie trybu nauki do ich potrzeb. Niektórzy lubią naukę w grupach i konwersacje w klubach dyskusyjnych, inni wolą zajęcia multimedialne.

Najważniejszą rzeczą jest, aby czerpać inspirację z sukcesów innych. To da się zrobić. A jeśli masz już swoją historię sukcesu, podziel się nią z nami!

Artykuł napisany na zlecenie Performance Media dla szkoły j. angielskiego Speak Up